شناخت مفهوم لجبازی در روانشناسی کودک
لجبازی یکی از چالش‌های رایج در کودکان است که اغلب والدین با آن مواجه می‌شوند. مفهوم لجبازی در روانشناسی کودک به عنوان واکنشی نامطلوب به محیط، شرایط، یا رفتار دیگران تعریف می‌شود. این رفتار معمولاً در سنین سه تا چهار سالگی به اوج خود می‌رسد و تا حدود شش تا هفت سالگی ادامه پیدا می‌کند و به تدریج کاهش می‌یابد. در این مقاله، به بررسی دلایل لجبازی کودکان و راهکارهای موثر برای مدیریت آن خواهیم پرداخت.
در صورت نیاز به اطلاع از شرایط ثبت نام و موارد مرتبط، با شماره 02122939414 تماس بگیرید تا مشاورین ما در مرکز آموزش تخصصی پیش دبستانی و مهدکودک هوشمند سه زبانه قاصدک به سوالات شما پاسخ دهند.
فهرست محتوا
- 1 دلایل لجبازی در کودکان
- 2 راهکارهای موثر برای مقابله با لجبازی در کودکان
- 2.1 1.شناخت علت لجبازی
- 2.2 2.دوری از امر و نهی‌های بی‌مورد
- 2.3 3.گوش دادن به خواسته‌های کودک
- 2.4 4.دادن حق انتخاب به کودک
- 2.5 5.ایجاد حس کفایت و شایستگی در کودک
- 2.6 6.انعطاف‌پذیری و نرمش در برخورد با کودک
- 2.7 7.پرهیز از بحث و جدل برای متقاعد کردن کودک
- 2.8 8.تقویت رفتار مثبت با استفاده از سیستم پاداش
- 2.9 9.دادن فرصت شنیده شدن به کودک
- 3 نکات کلیدی در مدیریت لجبازی کودکان
- 4 پرسش‌های متداول مفهوم لجبازی در روانشناسی کودک
دلایل لجبازی در کودکان
لجبازی در کودکان می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. شناخت این دلایل اولین گام برای مدیریت و کاهش این رفتارهاست.
1.نیاز به استقلال
کودکان در سنین پیش‌دبستانی و دبستانی شروع به تجربه استقلال و خودمختاری می‌کنند. لجبازی می‌تواند نوعی ابراز نیاز به این استقلال باشد.
2.توجه‌طلبی
گاهی اوقات کودکان از لجبازی برای جلب توجه والدین یا دیگران استفاده می‌کنند. اگر کودکی احساس کند که نادیده گرفته می‌شود، ممکن است با رفتارهای لجبازانه سعی در جلب توجه کند.
3.خستگی یا گرسنگی
خستگی و گرسنگی می‌تواند به رفتارهای لجبازانه منجر شود. وقتی کودکان خسته یا گرسنه‌اند، بیشتر به لجبازی و مخالفت روی می‌آورند.
4.عدم توانایی در بیان احساسات
کودکان ممکن است نتوانند احساسات خود را به درستی بیان کنند. در این مواقع، لجبازی می‌تواند راهی برای ابراز خشم، ناراحتی یا نارضایتی باشد.
5.قوانین غیرمنعطف
وجود قوانین سخت‌گیرانه و غیرمنعطف می‌تواند کودکان را به سمت لجبازی سوق دهد. اگر کودکان احساس کنند که هیچ کنترلی بر تصمیم‌گیری‌های خود ندارند، ممکن است با رفتارهای لجبازانه واکنش نشان دهند.
مطالعه بیشتر: برای کسب اطلاع از جدیدترین لیست بهترین مهد کودک تهران در سال 1403 و مشخصات دقیق آن ها، بر روی لینک کلیک کنید.
راهکارهای موثر برای مقابله با لجبازی در کودکان
برای مدیریت و کاهش لجبازی در کودکان، روش‌های متعددی وجود دارد که می‌تواند به والدین و مراقبان در این مسیر کمک کند.
1.شناخت علت لجبازی
یکی از موثرترین راهکارها برای مقابله با لجبازی، شناخت علت آن است. بعد از شناسایی علت، می‌توانید با خود کودک به دنبال راه‌حل بگردید. این روش به کودک احساس اهمیت و احترام می‌دهد و می‌تواند به کاهش لجبازی کمک کند.
2.دوری از امر و نهی‌های بی‌مورد
امر و نهی‌های بیش از حد می‌تواند کودک را به لجبازی سوق دهد. بایدها و نبایدهای بی‌مورد می‌تواند حس استقلال کودک را تحت تأثیر قرار دهد. به جای امر و نهی، می‌توان به کودکان فرصت داد تا تصمیمات خود را بگیرند و تمرکز آن‌ها را تقویت کرد.
3.گوش دادن به خواسته‌های کودک
گوش دادن به خواسته‌های کودک با همدلی و دادن آرامش همراه با قاطعیت در اجرای قوانین می‌تواند به کاهش لجبازی کمک کند. وقتی کودکان احساس می‌کنند که شنیده می‌شوند، احتمال بروز رفتارهای لجبازانه کاهش می‌یابد.
4.دادن حق انتخاب به کودک
دادن حق انتخاب به کودکان یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش لجبازی است. به جای دستور دادن، پیشنهاداتی را به کودکان بدهید که به آن‌ها اجازه می‌دهد انتخاب کنند. این کار احساس کنترل و قدرت را به کودکان منتقل می‌کند و می‌تواند به کاهش لجبازی کمک کند.
5.ایجاد حس کفایت و شایستگی در کودک
با تشویق و تحسین رفتارها و کارهای مثبت کودک، می‌توانید احساس کفایت و شایستگی را در آن‌ها تقویت کنید. این احساس باعث می‌شود کودک اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند و رفتارهای لجبازانه کمتری از خود نشان دهد.
6.انعطاف‌پذیری و نرمش در برخورد با کودک
در برخورد با لجبازی کودکان، انعطاف‌پذیری و نرمش داشتن بسیار مهم است. والدین نباید با کودکان مقابله به مثل کنند، بلکه باید با رفتارهای مثبت و آرامش‌بخش به کودکان نشان دهند که لجبازی راهی برای رسیدن به اهداف نیست.
7.پرهیز از بحث و جدل برای متقاعد کردن کودک
بحث و جدل برای متقاعد کردن کودک اغلب بی‌فایده است و می‌تواند به تشدید لجبازی منجر شود. بهتر است والدین به جای بحث، از راهکارهای مثبت و موثر استفاده کنند.
8.تقویت رفتار مثبت با استفاده از سیستم پاداش
استفاده از سیستم پاداش می‌تواند به تقویت رفتارهای مثبت کودک کمک کند. برای مثال، می‌توانید یک جدول امتیاز برای رفتارهای مثبت تهیه کنید و به ازای هر امتیاز، به کودک جایزه‌ای کوچک بدهید.
9.دادن فرصت شنیده شدن به کودک
به کودکان فرصت دهید تا شنیده شوند. مجبور کردن کودک به انجام کاری که جزو قوانین از قبل تعیین شده نیست، می‌تواند به لجبازی منجر شود. بنابراین، اجازه دهید کودکان خود را بیان کنند و احساسات و نیازهای خود را به اشتراک بگذارند.
نکات کلیدی در مدیریت لجبازی کودکان
- تثبیت قوانین و محدودیت‌ها: قوانین و محدودیت‌ها باید ثابت و مشخص باشند و کودکان نباید از طریق لجبازی آن‌ها را تغییر دهند.
- عدم توجه به بدخلقی‌ها: اگر کودک در حال انجام رفتارهای لجبازانه است و هیچ خطری او را تهدید نمی‌کند، بهتر است والدین به طور موقت از اتاق بیرون بروند و به این رفتارها توجهی نکنند.
- قطع ارتباط موقتی با کودک: در مواقعی که رفتارهای لجبازانه کودک ادامه دارد، می‌توان به طور موقت ارتباط چشمی، لمسی یا کلامی را برای چند دقیقه قطع کرد تا کودک فرصتی برای آرام شدن داشته باشد.
بیشتر بدانید: برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص انواع بازی‌های خلاقانه برای کودکان پیش دبستان و اینکه از چه سنی بازی های خلاقانه را برای کودکان شروع کنیم؟ کلیک کنید.
شناخت مفهوم لجبازی در روانشناسی کودک و استفاده از راهکارهای مناسب می‌تواند به والدین در مدیریت این رفتارها کمک کند. لجبازی بخشی طبیعی از رشد کودک است که با صبر، همدلی و استفاده از تکنیک‌های صحیح می‌توان به مدیریت آن پرداخت. بهترین راه برای کاهش لجبازی، توجه به نیازهای کودکان، احترام به احساسات آن‌ها و ارائه راهکارهای مثبت و سازنده است.
پرسش‌های متداول مفهوم لجبازی در روانشناسی کودک
1. چگونه می‌توان علت لجبازی کودکان را شناسایی کرد؟
با مشاهده دقیق رفتارهای کودک و گوش دادن به نیازها و احساسات او می‌توان به علت لجبازی پی برد.
2. آیا استفاده از سیستم پاداش می‌تواند به کاهش لجبازی کمک کند؟
بله، تقویت رفتارهای مثبت با سیستم پاداش می‌تواند به کودکان انگیزه بدهد تا از رفتارهای لجبازانه دوری کنند.
3. چه زمانی باید به مشاور کودک مراجعه کرد؟
اگر لجبازی کودک به حدی باشد که زندگی روزمره و روابط خانوادگی را مختل کند، بهتر است به مشاور متخصص مراجعه شود.
منابع: